تعداد قطعنامه های صادر شده توسط شورای امنیت سازمان ملل

این قطعنامه از ایران و عراق می خواهد از هرگونه کاربرد بیشتر زور به فوریت خودداری کنند و مناقشه خود را از راه های مسالمت آمیز و طبق اصول عدالت و حقوق بین الملل حل نمایند.

قطعنامه 514 در جولای 1982 م مطابق با 23 تیرماه 1361 ه.ش

این قطعنامه خواستار آتش بس و خاتمه فوری کلیه عملیات نظامی و عقب کشیدن نیروها به مرزهای شناخته شده بین المللی است و صرفاً یک توصیه است.

قطعنامه 522 در اول اکتبر 1982 م مطابق با 12 مهرماه 1361 ه.ش

تصویب این قطعنامه به دلیل فشار عملیاتی ایران به عراق و فشار سیاسی عراق به شورای امنیت برای جلوگیری از پیشرفت های ایران است.

به دنبال این قطعنامه، ارتش عراق بر حملات هوایی خود علیه مناطق مسکونی، کشتی های تجاری و نفت کش ها افزود.

قطعنامه 540 در 31 اکتبر 1983م مطابق با 9 آبان ماه 1362

در این قطعنامه از دبیر کل خواسته شده است تا به کوشش های میانجی گرانه خود میان طرفین به منظور نیل به حل اختلاف به نحو کامل و عادلانه و شرافتمندانه که مورد قبول هر دو طرف باشد، ادامه دهد.

قطعنامه 552 در اول ژوئن 1984 م مطابق با 11 خرداد 1363 ه.ش

این قطعنامه از کلیه دولت ها می خواهد تا بر اساس حقوق بین المللی حق کشتیرانی آزاد احترام بگذارند و حملات اخیر به کشتی های بازرگانی را در مسیر بنادر کویت و عربستان سعودی محکوم می کند.

قطعنامه 582 در 24 فوریه 1986 م مطابق با 5 اسفند 1364 ه.ش

این قعطنامه نسبت به اعمال نخستینی که باعث شروع نزاع بین ایران و عراق شد و نسبت به تداوم آن، به خصوص حمله به اراضی و بمباران مراکز صرفاً غیرنظامی و حمله به کشتی های بی طرف با هواپیماهای غیرنظامی و نقض حقوق بشر به خصوص استفاده از سلاح های شیمیایی، ابراز تاسف می کند.

قطعنامه 588 در 8 اکتبر 1986م مطابق با 19 مهرماه 1365 ه.ش

این قطعنامه به خاطر طولانی شدن و تشدید منازعه از جمهوری اسلامی ایران و عراق می خواهد که به طور کامل و بدون درنگ قطعنامه 582 را که در تاریخ 24 فوریه 1986 تصویب شد، اجرا کنند.

نکاتی در خصوص قطعنامه 598

1-برای اولین بار در قطعنامه های جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، شورای امنیت در قطعنامه 598 از لفظ منازعه به جای وضعیت استفاده کرد.

2-در این قطعنامه وحدت نظر 5 عضو دائمی شورای امنیت که در قطعنامه های قبلی به ندرت اتفاق افتاده بود، ایجاد شد.

3-این قطعنامه چه از نظر شکلی و محتوایی، حالت توصیه و ارشاد نداشت، بلکه بیشتر حالت قاطعانه و دستوری داشت.

4-این قطعنامه از نظر حجم و تعداد کلمات به کار برده شده مفصل ترین قطعنامه از مجموعه قطعنامه های مورد مطالعه است.

5-فاصله این قطعنامه با قطعنامه 588 حدود نه و نیم ماه بود که در طی این مدت رفت آمدها و جلسات فشرده ای در مراجع حقوقی منطقه و بین المللی برگزار شد تا خواسته های بحق ایران در لابلای بندهای آن قرار گیرد (سید آقائی، 1391، ص 147).

6-شورای امنیت سازمان ملل در طول هشت سال جنگ تحمیلی فقط8 قطعنامه در شرایطی خاص و با اشکالات و ابهامات جدی حقوقی و سیاسی صادر کرد که اولین آن 6 روز پس از آغاز تجاوز عراق به ایران و دومی 21 ماه بعد (پس از آزادی خرمشهر) بوده است.

7-شورای امنیت سازمان ملل در تهاجم عراق به کویت در سال 1369 در طول 24 ماه 12 قطعنامه صادر می کند که اولین آن بلافاصله و کمتر از 2 ساعت از آغاز تجاوز( که در تاریخ مصوبات شورای امنیت کم نظیر بوده) و صرفاً 5 مورد آن در ماه اول تجاوز و 4 مورد آن در ماه دوم صادر می شود.

8-در قطعنامه های مربوط به ایران و عراق از لفظ وضعیت ولی در تهاجم به کویت بلافاصله از لفظ تجاوز استفاده می شود و تمام کشورهای منطقه این تهاجم را محکوم می کنند و وزارت خارجه آمریکا و شوروی نیز خواستار توقف تمام کمک های نظامی بین المللی به عراق می شوند.

9-در قطعنامه 661 شورای امنیت علیه تجاوز عراق به کویت با مجازات های اقتصادی عراق موافقت می شود که 106 کشور جهان به این مهم عمل می کنند.

10-با بیانه عراق مبنی بر الحاق کویت به این کشور، به شدت برخورد شده، آن را محکوم می کنند.

11-عراق در قطعنامه 665 تحریم دریایی می شود و اجازه ندارد هیچ کشوری به سوی سواحل عراق برود یا از سواحل عراق حرکت کند.

12-در بیست و نهم نوامبر سال 1990 شورای امنیت دست به بالاترین اقدام ممکن زد و به کشورهایی که با کویت همکاری می کردند اجازه داد تا برای اخراج عراق از کویت از تمام وسایل لازم استفاده کنند. اقدامات شورای امنیت در نهایت منجر به حمله نظامی به نیروهای عراقی مستقر در کویت شد. ادامه مناقشه در پایان منجر به حذف رژیم صدام حسین نیز گردید(الکواری، 1387، ص 417).

13-عراق حدود 11 سال بعد از آغاز تهاجم در سال 1370 از سوی دبیر کل سازمان ملل متجاوز معرفی می شود در حالی که در تهاجم به کویت در کمتر از دو ساعت از سوی شورای امنیت به عنوان متجاوز معرفی می شود.

14-رزمندگان اسلام در طول هشت سال با سختی های فراوان موفق شدند با توکل بر خداوند از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا 27 تیرماه 1366 و در طول 8 قطعنامه، حقوق انسانی و بین المللی خود را در میادین نبرد و با ایثار و فداکاری از امپراتوری جهانی دریافت کنند.

حضرت امام خمینی(ره) در پیامی که به مناسبت سالگرد کشتار حجاج بیت الله الحرام (تیرماه 1366) در 29 تیرماه 1367 صادر فرمودند علاوه بر تحلیل بلندی از فلسفه سیاسی-الهی حج و تاثیر عمیق آن در وجوه مختلف زندگی مردم دنیا، در انتها به دلایل پذیرش قطعنامه 598 پرداختند که گزیده هایی از آن را مرور می کنیم:

... و اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگواری برای همه و خصوصاً برای من بود، این است که من تا چند روز قبل معتقد به شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشورها و انقلاب را در اجرای آن می دیدم، ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلاً خودداری می کنم و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی و نظامی سطح بالای کشور، که من به تعهد و دلسوزی و صداقت آنها اعتماد دارم، با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم و در مقطع کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می دانم .

... من در اینجا از همه فرزندانم در جبهه های آتش و خون که از اول جنگ تا امروز به نحوی در ارتباط با جنگ تلاش و کوشش نموده اند، تشکر و قدردانی می کنم و همه ملت ایران را به هوشیاری و مقاومت دعوت می کنم.

...من در میان شما باشم یا نباشم به همه شما وصیت و سفارش می کنم که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد. نگذارید پیشکسوتان شهادت و خون در پیچ وخم زندگی روزمره خود به فراموشی سپرده شوند.

...من در اینجا به جوانان عزیز کشورمان، به این سرمایه ها و ذخیره های عظیم الهی و به این گلهای معطر و نوشکفته جهان اسلام سفارش می کنم که قدر و قیمت لحظات شیرین زندگی خود را بدانید و خودتان را برای یک مبارزه علمی و عملی بزرگ تا رسیدن به اهداف عالی انقلاب اسلامی آماده کنید.

و من به همه مسئولین و دست اندرکاران سفارش می کنم که به هر شکلی ممکن تا وسایل ارتقای اخلاقی، اعتقادی، علمی و هنری جوانان را فراهم سازید و آنان را تا مرز رسیدن به بهترین ارزشها و نوآوری ها همراهی کنید و روح استقلال و خودکفایی را در آنها زنده نگه دارید.